Toen ik als tiener naar zo extreem mogelijke muziek op zoek ging, kwam ik al snel bij bands als Agoraphobic Nosebleed en Anal Cunt uit. Grindcore dus, een genre dat zich kenmerkt door extreem korte nummers en die op muzikaal vlak invloeden uit death metal en hardcore punk in zich herbergt. Het is een genre waar ik graag naar luister, het onmenselijke tempo, nummers die vaak amper een minuut duren, het is bijna onmogelijk om verveeld te raken bij het luisteren naar dit genre. Bovendien kan het enorm fijn zijn, ter afwisseling, om na een album met enkel nummers langer dan tien minuten even iets op te zetten waarbij er binnen een half uur veertig nummers doorheen geramd worden.
Ik ben dus zeker wel enthousiast over het genre, maar ik had tot enkele maanden geleden nog nooit iets gehoord van DE pioniers van dit metal-subgenre. Het Britse Napalm Death ontstond in 1981, liet zich inspireren door de death metal van Possessed, extreme metal pioniers Celtic Frost, de anarcho-punk van Crass en de hardcore punk van Discharge en creëerde zo een heel nieuw geluid binnen de extreme metal dat bijzonder invloedrijk zou blijken. Zo werden ze één van de best verkopende metalbands aller tijden, danken we de term ‘blast beat’ aan deze band en heeft Napalm Death het wereldrecord in handen voor het kortste nummer aller tijden: ‘You Suffer’ duurt 1,316 seconden.
Bevreemdend
Dat kortste nummer ooit staat op debuutalbum Scum uit 1987. Het is grappig hoe dit album in niets lijkt op de ‘moderne’ grindcore, maar hoe tegelijkertijd wel al heel goed hoorbaar is hoe dit album een blauwdruk is geweest voor het genre. In de teksten horen we het anarchistische en maatschappijkritische van Crass terug en de hardere, grovere versie van heavy metal die we bij Possessed hoorden vormt de basis van de liedjes, maar dan op het tempo van de d-beat van Discharge en met de vernieuwingsdrang, zwaarte en lompheid van een Celtic Frost. Al deze invloeden tezamen vormen een geluid dat volledig uniek is en ik kan me alleen maar voorstellen hoe bevreemdend en extreem dit geklonken moet hebben in 1987.
Eerlijk gezegd klinkt het anno 2023 nog steeds een beetje bevreemdend en extreem. Natuurlijk is metal niet het meest sierlijke genre wat er is, maar Scum klinkt zelfs naar metal-maatstaven echt exorbitant lomp. Het album klinkt alsof Napalm Death sneller gaat dan ze eigenlijk aankunnen en alsof de band nog niet de memo heeft gehad dat extreem snelle muziek misschien wel een andere speelstijl en techniek vereist. Het album krijgt daardoor een extreme logheid mee die we eigenlijk nauwelijks nog terughoren in hedendaagse grindcore, die vaak juist erg gecontroleerd klinkt, ondanks alle extremiteit. Ik denk niet dat er ook maar één album ter wereld is dat klinkt als Scum, en juist dat gegeven maakt dat ik dit een uitermate charmant album vind, ook al snap ik dat je van alles kunt aanmerken op dit album.
Beheerst
Opvolger From Enslavement to Obliteration uit 1988 vind ik echter nóg beter. Het geheel klinkt wat beheerster, maar de impact is minstens zo groot. Er zit enorm veel dynamiek in dit album, waarbij langzamere, brute en snelle, felle passages elkaar afwisselen en waarbij duidelijk is dat de muzikanten nu genoeg kennis hebben van hun instrument om hun ideeën en concepten op adequate wijze om te zetten in een alles verzwelgend geluid.
Er is ook een hoofdrol voor de vocalen weggelegd. Lee Dorrian gebruikt diep, dierlijk gegrom en gepijnigd, hels gegil door elkaar heen en dat werkt echt fantastisch. Afgelopen jaar prees ik Hiss van Wormrot de hemel in vanwege uiteenlopende genres die ze met elkaar laten versmelten tot iets wat nog steeds overduidelijk grindcore is, maar bijna 35 jaar geleden was daar blijkbaar al From Enslavement to Obliteration dat precies hetzelfde doet en met misschien nog wel meer verve. Het is bizar hoeveel overduidelijke invloeden er op dit album te horen zijn en hoe het tegelijkertijd toch zo volstrekt uniek, tijdloos en onverwoestbaar klinkt.
Schim
De uitzonderlijke diversiteit van dit album heeft Napalm Death nooit meer weten te evenaren. Op latere albums – wederom met een geheel nieuwe line-up, al is de bezetting vanaf de jaren negentig vrijwel constant – neigt de band soms meer naar death metal, soms meer naar grindcore, maar het venijn en de scherpte zijn nergens meer zo voelbaar als toen op From Enslavement to Obliteration. Op The Code Is Red… Long Live the Code uit 2005 klinkt de band nog maar als een schim van zichzelf, waarbij de leden amper zelf nog lijken te geloven in de politieke boodschap die ze uitdragen.
Toch vindt de band het vuur weer terug, want de laatste albums die ze uit hebben gebracht zijn weer enorm krachtige statements. Voor mij behoort Utilitarian uit 2012 tot het beste van Napalm Death, omdat ze hier net zo hongerig en fel klinken als op de albums in de beginperiode. Er gaat weer een enorme passie en intensiteit uit van Utilitarian en de albums erna en dat is zeker prijzenswaardig voor een band die inmiddels al meer dan veertig jaar bestaat.
Creativiteit en dynamiek
Ik heb nog veel te ontdekken op het gebied van grindcore, maar dankzij het omvangrijke en diverse oeuvre van Napalm Death heb ik wel een beter beeld gekregen van wat ik hoop te vinden in grindcore. Ook op korte liedjes, gespeeld in een vernietigend tempo kan een eindeloze hoeveelheid creativiteit en dynamiek worden losgelaten. En natuurlijk zijn daar ook de begeestering en de hartstocht die ik in alle soorten muziek zoek. Ik heb vrij weinig met de anarchistische denkbeelden van de band, maar op sommige albums brengen ze hun ideeën met zoveel overtuiging en kracht dat ik er bijna lid van de Antifa van zou worden. Prachtige band dat Napalm Death, niet eens per se vanwege het oeuvre, want er zijn ‘maar’ drie albums die ik zal blijven luisteren, maar vooral omdat ze met hun visie op extreme muziek de metalwereld blijvend hebben veranderd.