De komende tijd staan er verschillende Zuid-Amerikaanse bands op het luisterprogramma. We beginnen met Sepultura, een band met een enorme staat van dienst en ook eentje wiens niet al te toegankelijke muziek ooit gewoon op de radio werd gedraaid. De Braziliaanse band staat twee maal in de essentiële luisterlijst van mijn death metal en grindcore boek, namelijk met Schizophrenia (1987) en Beneath the Remains (1989). Ik heb echter nog veel meer van de band beluisterd en heb er heel lang over gedaan om een favoriet uit te kiezen, want het is een krankzinnig rijk oeuvre dat de band in de afgelopen decennia heeft opgebouwd.
De broers Igor en Max Cavalera richtten in 1984 Sepultura op. In het begin lieten ze zich vooral leiden door muziek van onder meer Judas Priest, Black Sabbath, Iron Maiden en hardcore-acts als Discharge en Rattus. Zoals met zoveel andere metalbands veranderde alles toen ze Venom ontdekten en ze zich in meer extreme richtingen begonnen te begeven. Onder meer Hellhammer, Sodom en Slayer werden dagelijkse kost en inspireerden hun eerste opnames.
Zwartgeblakerde thrash
In 1985 kwam de EP Bestial Devastation uit, in 1986 opgevolgd door Morbid Visions, het eerste volwaardige album. Qua geluid herkende ik er meteen de eerste albums van Sodom in, het is hetzelfde soort zwartgeblakerde thrash waarbij de band met flink geram en gerag duivels en demonen op probeert te roepen. Op zich kan dat me wel bekoren, maar beide releases zijn berucht om de verschrikkelijk slechte opnamekwaliteit en hoewel dat iets charmants heeft, voelt het ook alsof de echte agressie die de liedjes in zich herbergen nog niet helemaal tot volle wasdom kon komen.
Nee, als je de echte potentie van deze nummers wil horen, dan verwijs ik je door naar de heropnames van deze nummers die de broertjes vorig jaar uitbrachten. Heropnames zijn eigenlijk altijd duf, maar deze zijn de uitzondering die de regel bevestigen. Echt ongelooflijk knap dat je zulk oud materiaal dat je stiekem misschien wel enorm ontgroeid bent weer op zo’n venijnige en krachtige manier tot leven weet te wekken. Zanger Max komt bovendien behoorlijk geschift uit de hoek, samen met de kraakheldere opnames de grootste reden om van deze herziene albums te houden. Dit is wat de jonge broekies in ’85 en ’86 voor ogen hadden, maar wat door onervarenheid en gebrek aan de juiste middelen niet uit de verf kwam. Dit is even op grootse manier recht zetten wat krom was.
Eerste hoogtepunt
Schizophrenia uit 1987 is al een stap voorwaarts ten opzichte van de eerste twee releases, maar voor mij is Beneath the Remains uit 1989 het eerste hoogtepunt uit hun oeuvre. Hier heeft de band zichzelf echt gevonden als stel lomperiken die met beukende riffs en verschroeiende versnellingen stem geven aan hun haat en wantrouwen jegens de wereld. Ik kan simpelweg niet meer aankomen met de stelling dat thrash niks voor mij is, want er zijn inmiddels voorbeelden te over die deze stelling ontkrachten.
Vanaf dit album rijgt Sepultura de hoogtepunten aaneen en blijven ze hun geluid doorontwikkelen, hoewel de teneur hetzelfde blijft, namelijk een immense woede ten aanzien van de wereld proberen te kanaliseren. Ik weet dat er genoeg mensen zijn die liever hadden gehad dat het bij het simpele beukwerk was gebleven van Schizophrenia en Beneath the Remains, maar ik bewonder de band juist om hun avontuurlijke neigingen en ik durf wel te zeggen dat ik Sepultura in mijn hart gesloten heb omdat ze het genadeloos raggen en rammen steeds weer een nieuwe dimensie geven. Zelfs na wekenlang intensief luisteren ben ik nog steeds niet verveeld geraakt.
Perfectie
Ik vind het dan ook enorm moeilijk om een echte favoriet te kiezen, maar voor mijn gevoel komt op Chaos A.D. uit 1993 wel echt alles bij elkaar. Max klinkt furieus, de boosheid jegens de maatschappij is voelbaarder dan ooit, en op muzikaal vlak worden er voor het eerst traditionele Braziliaanse elementen geïncorporeerd (ja, dat vind ik een pluspunt) en zijn er duidelijke hardcore-invloeden (ook een pluspunt) te horen. Het is bovendien het album waarop de wisselwerking tussen korte rustmomenten en onverbiddelijke, verwoestende passages bijna de perfectie benadert.
Ik merk dat dit het album is dat ik het liefst opzet en waar ik makkelijk meerdere keren achter elkaar naar kan luisteren. De gedrevenheid die van dit album uitgaat is simpelweg heerlijk om te ondergaan en wat dat betreft doet het me echt denken aan de betere hardcore punk, waarbij de luisteraar ook met de grootst mogelijke hartstocht overtuigd wordt van de vele verschrikkingen in de moderne maatschappij.
Comfortabel
Die energie die me doet denken aan de muziek die ik als tiener veel luisterde, in combinatie met de creativiteit die hier aan de dag gelegd wordt, maken Chaos A.D. voor mij echt heel erg aantrekkelijk. Op de eerste albums van Sepultura was men duidelijk nog op zoek naar een eigen gezicht, maar op Chaos A.D. hoor je een band die extreem comfortabel is met wat ze het publiek voor de voeten gooit.
Grappig ook wel dat dit het enige album van Sepultura is waar ik al op had gestemd. In 2011 had ik slechts drie sterren over voor dit werkje. Mij kennende was ik toen toch net iets te veel onder de indruk van de hardheid van dit album en heb ik het na één keer luisteren direct opgegeven. Het spreekt vanzelf dat mijn stem nu 13 jaar later een heel stuk hoger uitvalt.
Heerlijk
Voor Chaos A.D. was er nog Arise uit 1991, volgens sommigen het laatste echt goede Sepultura-album, en na Chaos A.D. was er nog Roots uit 1996, het album waar veel luisteraars definitief afhaakten omdat de traditionele muziek van Braziliaanse inheemse stammen nog meer naar de voorgrond treedt en het thrash-hoofdstuk definitief afgesloten leek. Ik vind het allebei erg goede albums, de laatste misschien vooral omdat het me heel erg doet denken aan de muziek waar ik mee opgegroeid ben in de jaren negentig, maar ik vind ze allebei op hun eigen manier heerlijk.
Na Roots verliet Max Cavalera de band en was het voor de meeste luisteraars definitief gedaan met Sepultura, al heb ik zelf eigenlijk nog best wel veel plezier beleefd aan albums als Dante XXI (2006), A-Lex (2009) en Machine Messiah (2017). Ook op die latere albums experimenteert de band nog steeds met allerlei invloeden van buiten metal, en soms is het ook gewoon weer lekker hersenloos beuken.
Plezier
Ik heb inmiddels toch wel een aantal metaldiscografieën doorploegd, en die van Sepultura vond ik misschien wel de leukste en de interessantste. Er zijn bands wiens albums me dieper raken, maar ik heb de afgelopen weken echt ongelooflijk veel plezier gehad aan de afwisseling en variatie in het oeuvre van deze Braziliaanse band. De ontwikkeling die Sepultura doorgemaakt heeft is met geen andere band te vergelijken en dan ook nog het ene hoogstandje na het andere uitspuwen, ja, ik denk dat ik Sepultura binnen afzienbare tijd tot mijn favoriete metalbands zal rekenen. Dat had de Madelon uit 2011 die met angst en beven drie sterren gaf aan Chaos A.D. niet kunnen denken.