Autonomie en Ongebondenheid
Ik ben ergens tijdens de coronacrisis – tijdens één van de lockdowns – verliefd geworden op Midori Takada’s Through the Looking Glass (1983). Het was een baken van hoop en optimisme in een verder sombere periode. Het is ook niet vreemd dat new age de laatste jaren aan een opmars bezig is. Blijkbaar zijn er veel mensen die behoefte hebben aan wat lichtheid nu ze leven in een tijd vol crises.
Through the Looking Glass kun je ook scharen onder de new age en is een geweldige mengeling van rustgevende ambient, hypnotiserende percussie en bevreemdende geluidjes, dat laatste mede dankzij dagelijkse gebruiksvoorwerpen die Takada als instrument gebruikt (zo horen we onder meer cola-flesjes op dit album). Grenzen bestaan er niet voor Takada, alles is mogelijk in haar inspirerende universum. Des te jammer dat deze dame wat betreft het uitbrengen van albums niet zo productief is en haar discografie dus erg klein is. En de albums die ze heeft uitgebracht, zijn ook nog eens niet altijd even makkelijk te beluisteren.
WRWTFWW
Wat een geweldig nieuws kwam er eerder dit jaar toen ik las dat er maar liefst twee nieuwe albums van Takada aan zaten te komen. Cutting Branches for a Temporary Shelter is een live-registratie, en met dit You Who Are Leaving to Nirvana kwam er zelfs een nieuw studio-album. De albums zijn uitgebracht door WRWTFWW (we release whatever the fuck we want), een label dat sowieso heel veel hulde verdient voor het toegankelijk maken van zoveel Japanse klassiekers. Direct allebei de albums op LP besteld, en sinds ik ze in mijn bezit heb draaien ze beide heel vaak rondjes.
Maar nu even over You Who Are Leaving to Nirvana specifiek. Dit album is een samenwerking tussen Takada en boeddhistische monniken van de Samgha-groep van de school van Koya-san, onder leiding van Syuukoh Ikawa. Allereerst werden de gezangen van deze monniken opgenomen onder toezicht van Takada en op basis van deze opnames voegde ze haar percussie toe.
Essentie
Het is interessant om te weten dat er bij deze gezangen geen sprake is van een hiërarchie. Iedereen is gelijk, er is niemand die de boel aanstuurt. In overleg worden deze gezangen gecomponeerd, waarbij ieders eigen manier van bidden wordt meegenomen in het geheel. Het is deze werkwijze die deze gezangen hun identiteit geeft.
Het declameren van de teksten gebeurt in de shomyo-stijl, waardoor de gebeden nog sterker gevoeld worden dan wanneer ze gewoon opgezegd zouden worden. Volgens Syuukoh Ikawa begreep Takada het doel van shomyo zo goed dat ze met haar muziek een universum heeft weten te creëren dat helemaal voldoet aan de essentie van shomyo.
Organisch
Dat moeten we dan maar geloven, wij westerlingen die geen idee hebben van de geschiedenis van shomyo en wat de monniken nu precies zingen. Wat voor mij als westerse luisteraar buiten kijf staat is dat deze gezangen en de percussie van Takada wonderwel samengaan en dat hier een heel organisch klinkend album is neergezet.
De kalmerende new age van Through the Looking Glass is hier ver weg, het is duidelijk dat alles wat hier gezongen en gespeeld wordt de ratio ver te boven gaat en dat dit tevens allemaal van levensbelang is. Takada heeft heel goed aangevoeld wat ervoor nodig is geweest om deze heilige gezangen te vergezellen. Ze heeft zich overduidelijk geschikt in een dienende rol met het doel om deze proclamaties kracht bij te zetten.
Gewichtigheid
Met haar percussie weet ze heel goed de urgentie van deze gebeden te versterken. Het zijn duidelijk de gezangen die hier in het oog springen en Takada’s werk bevindt zich meer onder de oppervlakte. Desalniettemin zijn haar composities noodzakelijk om de gewichtigheid van de gezongen gebeden ten volle te ervaren.
Met You Who Are Leaving to Nirvana bewijst Takada wederom dat er voor haar geen grenzen zijn aan wat muziek is en wat niet, dat ze met heel veel stijlen, sferen, achtergronden uit de voeten kan en een drang heeft om zich constant te blijven ontwikkelen. Dat is ook duidelijk hoorbaar op dat andere nieuwe album van Takada, waar ik binnenkort ook een stuk aan zal wijden.
Bubbel
Het is in ieder geval bewonderenswaardig hoe – in een tijd waarin velen van ons vastzitten in een bubbel – Takada telkens naar manieren blijft zoeken om uit die bubbel te breken en zich te laten inspireren door de meest uiteenlopende vormen van denken en muziek, waardoor zij en haar werk nooit stilstaan en er altijd een zeker gevoel van autonomie en ongebondenheid overgebracht wordt. Het maakt dat het voor mij muziek is waar ik eindeloos naar kan luisteren.
