Als je wil horen waar metal en zijn vele vertakkingen zijn oorsprong vindt, dan is Black Sabbath één van de startpunten, zo niet hét startpunt. Ik heb lang zitten dubben of ik over het titelloze debuut zou schrijven, of over dit Master of Reality, het derde album van de band. Black Sabbath (1970) ken ik al veel langer, is jeugdsentiment en kent enkele geniale nummers, maar Master of Reality is een vrij recente ontdekking en maakt over de gehele linie toch een sterkere indruk op me. Welnu, deze recensie draagt de titel van dat derde album dat misschien de hoofdrol in dit stuk speelt, maar een overtuigende bijrol is weggelegd voor het debuut.
In Black Metal: Evolution of the Cult wordt het debuut van deze Britse band, toen nog onder leiding van Ozzy Osbourne, genoemd als het beginpunt van de black metal. Dat heeft niet zoveel te maken met de blues rock van Black Sabbath – hoewel er toch enkele riffs te horen zijn die nu als ‘heavy metal’ bestempeld zouden worden, een genre dat wel degelijk belangrijk was voor het ontstaan van black metal – maar meer met de tekstuele inhoud en het duistere karakter van de muziek.
Occult
Ik begrijp dat dit zo’n beetje de eerste band was die occulte thematiek in hun songteksten gebruikte en de muziek aanpaste aan de zware materie. Zo gaat het titelnummer (en één van de geniale songs op het album) over een ontmoeting met de duivel en ‘N.I.B.’ (nog zo’n klepper!) is geschreven vanuit het standpunt van Lucifer. Daar konden de satanisten die de black metal vorm gaven (hoewel het voor sommigen / velen niet meer dan een gimmick was) wel wat mee!
Over de rest van de discografie wordt niet gerept, vooral de muzikale invloed van Black Sabbath op de black metal lijkt vrij begrensd. Maar de band zou zeer relevant blijken voor andere subgenres binnen de harde muziek. Master of Reality, dat slechts een jaar later zou verschijnen dan het debuut, is op muzikaal vlak wat mij betreft een fikse verbetering ten opzichte van de eerste twee albums.
Sfeer
Dat komt vooral doordat de sfeer over de gehele linie veel beter vastgehouden wordt. Het album kent een heerlijke logheid. Door de traagheid te laten spreken en tot volle wasdom te laten komen klinkt dit album op de één of andere manier nog zwaarder, nog extremer dan het debuut, dat het toch vooral moest hebben van slechts enkele sfeervolle songs. Sommigen bestempelen dit album dan ook als het begin van doom metal, stoner rock en sludge metal.
Ik moet wel zeggen dat ik die teksten over Satan een stuk leuker vind dan veel van de teksten op Master of Reality. De band was er vrij snel klaar mee om als satanisten weggezet te worden en schreven met ‘After Forever’ een liedje vóór het christendom. Verder wordt er veel liefde gepredikt, houden de jongens niet van haat, hebzucht en kernwapens en meer van dat soort open deuren. Eigenlijk vind ik dat een album dat muzikaal zo waanzinnig goed in elkaar zit en zo tijdloos klinkt betere teksten verdient dan deze niemendalletjes. Maar ach, ze zijn op zich wel een krachtige uiting van de tijdsgeest van toen, dus we zullen er maar niet te zwaar aan tillen. Ik wil denk ik ook gewoon meer dood, verderf en misantropie dan ik kan verwachten van een band uit deze periode.
Intensiteit
Als je verder niet op de teksten let is dit een geweldig album met een voor die tijd enorm loom, zwaar, maar ergens ook agressief geluid. Alsof je net oxazepam hebt geslikt en de dufheid al wel inkickt, maar de onrust in je hoofd nog steeds even groot is; in het echte leven geen nastrevenswaardig gevoel, in muziek briljant en zeer vaak voor herhaling vatbaar. Voor mij doet dit qua intensiteit een stuk meer dan veel van de ‘echte’ duivelse muziek van de eerste golf black metal bands. Maar over (sommige van) die bands later meer.
Ik heb me overigens laatst eens gewaagd aan Heaven and Hell van Black Sabbath, het eerste album met Ronnie James Dio. Wat een verschrikking was dat! Alle sfeer is weggezogen uit de muziek en de zang van Ronnie James Dio is veel te goed en klinkt daarom ook enorm leeg. Ik wil de ietwat valse, gepijnigde zang van Ozzy Osbourne! Nee, absoluut niet mijn Black Sabbath. Ik wil de vroegere, ongepolijste Black Sabbath zoals op de eerste drie albums (want Paranoid (1970) kent natuurlijk ook enkele grote parels)! En misschien hebben ze nog wel meer geweldige albums gemaakt, maar die zal ik dan nog moeten ontdekken. Voor nu is Master of Reality hier in ieder geval favoriet.