Ik ben al jaren een trouwe stemmer op ‘Angel of Death’ voor de top2000 – dat vind ik een ongekend machtig nummer – maar veel verder dan dat was ik nog niet gekomen met het oeuvre van Slayer. Ja, Reign in Blood had ik heus al wel een keer gehoord, maar me wekenlang onderdompelen in de snelkookpan die deze band is, dat had ik nog niet gedaan.
Slayer heeft maar een heel klein hoofdstukje in mijn boek over black metal, maar dat doet geen recht aan de status van deze band. Slayer is de grootste extreme metalband ooit; zelfs als je niets met metal of muziek überhaupt hebt, dan heb je wel eens van de bandnaam Slayer gehoord. Vooral wanneer ik de eerste drie albums hoor, verbaast het me ten zeerste hoe zulke harde, antichristelijke en gewelddadige muziek zo populair heeft kunnen worden.
Unieke mengelmoes
Als ik zo even naar mijn metalstemmen kijk uit de periode 1980-1987, dan zie ik al heel wat extreme dingen, maar een band die én op muzikaal vlak zo ongenadig hard klinkt én op vocaal gebied zo krankzinnig klinkt én tekstueel de grenzen van het toelaatbare opzoekt (en er volgens sommigen ook overheen gaat), dat is toch wel voor deze periode een unieke mengelmoes.
Ik kan me dan ook levendig voorstellen hoe die eerste drie albums geklonken moeten hebben op het moment van uitkomen, voor eenieder die destijds van de zwaardere metalen hield. Wat Slayer op die eerste albums brengt, is met niets te vergelijken, en een album als Reign in Blood zoekt zodanig de uitersten van het thrash spectrum op dat het denk ik moeilijk is om iets nóg extremers te vinden binnen dit subgenre.
Monsterlijkheid
Reign in Blood, daar gaat dit stuk dan ook voornamelijk over. Hoe extremer, hoe beter, zo ben ik nu eenmaal, en ik heb de afgelopen weken intens genoten van dit half uur aan regelrechte monsterlijkheid. Het is meteen duidelijk dat dit een mijlpaal is binnen de metal, niet alleen omdat het op zichzelf gewoon geweldig is, maar ook omdat dit overduidelijk alle extreme metal die erna kwam heeft geïnspireerd.
De antichristelijke thema’s en de satanische esthetiek van de band moeten een inspiratie voor de black metallers zijn geweest (volgens het black metal boek begon de invloed rond Reign in Blood wel wat af te nemen, simpelweg omdat er meer extreme acts kwamen die ook qua geluid meer aanleunden bij wat later de tweede golf black metal zou worden), de verwoestende snelheid en de ongekend grafische en expliciete teksten moeten wel gehoord zijn door jongetjes die later in death metalbands zouden gaan spelen.
Geuren en kleuren
In geuren en kleuren bezingt zanger Tom Araya namelijk op die eerste paar albums zaken als necrofilie, moord, andere lichamelijk onprettige zaken en natuurlijk de experimenten van kamparts Josef Mengele. De luisteraar wordt niet gespaard; alles moet zo bloederig en naar, het liefst ook zo gedetailleerd mogelijk zijn. Er is al veel gezegd over ‘Angel of Death’ (het nummer over Mengele), maar laat ik dan ook even kort mijn duit in het zakje doen:
Voor mij is absoluut duidelijk dat Slayer de experimenten van Mengele op kampgevangenen niet verheerlijkt, maar het feit dat de nadruk tekstueel duidelijk ligt op die verschrikkelijke experimenten waardoor het wel de schijn heeft van genieten van een heel naar stuk van onze geschiedenis en het feit dat dit nummer opgevolgd wordt door nummers met thema’s die materiaal zouden kunnen zijn voor een entertainende horrorfilm, zou je wel kunnen beweren dat het wellicht wat smakeloos is, of dat er weinig historisch besef aanwezig was tijdens het schrijven van het nummer.
Grenzen van het smaakvolle
Maar juist doordat Slayer hier de grenzen van het smaakvolle opzoekt, vind ik ‘Angel of Death’ na beluistering van de eerste vijf albums en God Hates Us All (2001) nog steeds het machtigste nummer uit hun oeuvre. Naast de uitdagende tekst zijn ook de geschifte uithaal van Araya aan het begin van het nummer, het moordende tempo en de gitaarsolo – die er niet is om mooi te wezen maar om naar te zijn – elementen die hier samengebald worden tot een ongekend krachtig vertoon van verderf en agressie.
Het nummer zet de toon voor een nietsontziend en akelig album dat in nog geen half uur genadeloos de ziel uit je lichaam beukt. Zeker, er zijn hierna nog veel extremere albums gemaakt, maar aan kracht heeft dit album veertig jaar na dato nog niets ingeboet. Ik vind thrash vaak wat flauw en saai, maar Reign in Blood (en in mindere mate Hell Awaits (1985) en Show No Mercy (1983)) bewijst dat ook thrash metal ronduit waanzinnig kan klinken. Samen met het eerder besproken Darkness Descends van Dark Angel (uit hetzelfde jaar als Reign in Blood) heb ik mijn thrash-favorieten gevonden denk ik.
Saaiig
Na Reign in Blood wijzigt Slayer van koers en gaan ze wat meer gecontroleerd spelen, wat ik ook direct een stuk minder spannend vind. Bovendien gaan de teksten er ook zeker niet op vooruit, met afgezaagde ideeën over onder meer oorlog en mensen en religie. Misschien zijn die twee albums na Reign in Blood (South of Heaven (1988) en Seasons in the Abyss (1990)) een stuk volwassener, maar daarmee zijn ze ook wel wat aan de saaiige kant. Voor mij voelen die eerste drie albums aan als een onontkoombare uitbarsting van alles wat de bandleden jarenlang opgekropt hadden, daarna wordt er naar mijn idee wat meer met het hoofd dan met het hart gespeeld.
Vanaf die nieuwe fase in hun carrière zakt Slayer voor mij af naar hoe iedere thrash band klinkt, een geluid dat velen kunnen waarderen, maar ik niet. Maar die eerste drie albums van de band, die koester ik. Van het jeugdige, maar duistere Show No Mercy via het brute Hell Awaits naar de krankzinnige geweldseruptie die Reign in Blood heet, het is mooi om te horen hoe Slayer in korte tijd van extreem naar extremer naar extreemst is gegaan. En het verbaast me na die weken van intensief luisteren nog steeds dat Reign in Blood zo populair kon worden. Ik juich het enorm toe, dat wel.