Ik blijf mezelf toch iedere keer weer verbazen. Een jaar geleden deed ik al een poging om naar Iron Maiden te luisteren, om na twee albums al te besluiten dat het niet voor mij was, onzeker of ik het ooit nog eens zou willen proberen. Toch begon het enkele maanden geleden weer te kriebelen; in mijn zoektocht naar de geschiedenis van metal kon ik toch zeker niet één van de grootste metalbands ooit links laten liggen?
Gesterkt door het feit dat ik in het afgelopen jaar wel vaker heb gedacht dat iets niets voor mij was, en ik uiteindelijk toch aspecten vond waar ik goed kon van genieten, besloot ik me toch maar weer eens te wagen aan Iron Maiden. Ik heb me daarom de afgelopen maanden ondergedompeld in de eerste zeven studio-albums van de band. Zal het mijn favoriete metalband worden? Nee. Vond ik al die zeven albums goed? Nee. En toch heb ik op deze reis door het oeuvre van de Britse band heel veel moois ontdekt.
Kalende mannen
Ik had altijd een beeld van de muziek van Iron Maiden en van haar fans dat me tegenstond. Van die kalende mannen van middelbare leeftijd met die lelijke kitscherige albumhoezen op een vaal t-shirt die doen alsof ze luisteren naar het meest harde en gruwelijke ooit, terwijl de muziek op alle vlakken tamelijk tam is. En van tamme metal, daar houd ik niet van (waarom zou je naar metal luisteren die niet genadeloos chronische, diepe inkervingen in je ziel maakt?), en van mensen die te idolaat zijn van bands ook niet echt (ik snap het gewoon niet).
Voordat ik aan deze intensieve luisteronderneming begon, besloot ik dat beeld wat ik heb volledig naast me neer te leggen en deze reis met een zo open mogelijke blik aan te vangen. En daar komt de verbazing weer om de hoek kijken; ik was verbaasd hoe makkelijk het lukte om die vooroordelen even te parkeren, en daarna was ik zeer verbaasd over hoe leuk ik Iron Maiden vond.
Oorwormen
Ik begrijp nu dat al die Iron Maiden fans dit helemaal niet luisteren omdat het zo gruwelijk en hard en evil en duister is, maar omdat deze band de kunst verstaat van het schrijven van enorm pakkende oorwormen. En ik begrijp nu dat metal nog zoveel meer kan zijn dan enkel pijn en ellende, en dat – wanneer dat goed gedaan is – plezier zeker ook zijn plek heeft binnen de metal.
Plezier, dat is vooral wat ik vond in de muziek van Iron Maiden. Mijn waardering voor de zeven albums loopt redelijk uiteen, van ‘na al die pogingen toch niet helemaal mijn ding’ tot ‘wauw, dit is toch wel redelijk geweldig’, maar ik moet toegeven dat deze band altijd, op eigenlijk ieder album, echt uitmunt in het in elkaar zetten van hun liedjes en het construeren van hun albums.
Opslokken
Allereerst, hoe krankzinnig goed zijn ALLE openingstracks van die zeven albums? Ik merkte bij mezelf, toen ik al een tijdje luisterde, dat ik iedere keer dat ik een Maiden-album opzette, bij de eerste noten al dacht: yesss, Iron Maiden (inclusief denkbeeldig vuistje in de lucht). Sowieso zijn er zoveel nummers van ze die me meteen al vanaf het begin helemaal opslokken. Tijdens het luisteren van de top2000 veerde ik zelfs op wanneer Iron Maiden voorbij kwam. Had me dat een jaar geleden verteld, ik had je echt voor gek verklaard. Ik heb zelfs gedacht: oh volgend jaar moet ik ook op Iron Maiden stemmen. En dat allemaal terwijl ik zo lang een enorme hater ben geweest. Bizar!
Voor mij is Iron Maiden de popmuziek onder de metal. ‘Pop’ is misschien een beetje een vies woord voor sommige metalheads, maar ik vind dat juist echt de ultieme kracht van deze band. Het zijn de pakkende melodieën die mij al vele malen hebben doen ontwaken met Iron Maiden deuntjes in mijn hoofd, de veelzijdige maar altijd doeltreffende vocalen van Bruce Dickinson (en Paul Di’Anno op de eerste paar albums) en de gitaarsolo’s (jahaaaa, ik prijs gitaarsolo’s aan mensen, dat mag ook in de krant!) die perfect zijn gedoseerd en die altijd op precies het juiste moment hun intrede doen die me helemaal hebben overtuigd van de grootsheid van deze band.
Ontwikkeling
Het is leuk om te horen welke ontwikkeling Iron Maiden zo door de eerste jaren heen maakte en hoe ieder album eigenlijk op zichzelf staat, terwijl het nog steeds ontegenzeggelijk Iron Maiden is, aangezien het schrijven van zinderende, herkenbare liedjes de constante factor lijkt te zijn. Van het debuut dat nog bol staat van de no nonsense punkinvloeden tot en met het ingenieus uitgedachte zevende album en alles daartussenin, het was een feest om me een weg te banen door deze zeven albums.
Maar zoals ik al zei: ik vind uiteindelijk niet alle albums even goed. Het zevende album Seventh Son of a Seventh Son uit 1988 is me te proggerig, te ingewikkeld en te serieus. Voor mij straalt de band hier bijna geen plezier meer uit, en dat is nou precies wat me zo blij maakte aan deze muziek. Verder heb ik toch het idee dat ieder tweede album uit de reeks (dus, het tweede, vierde en zesde album) net wat minder is dan de voorganger, dat daar net een tikkeltje minder sterke songs op staan. Nee, het zijn vooral het eerste (Iron Maiden), derde (The Number of the Beast) en vijfde album (Powerslave) waar ik telkens naar teruggrijp.
Overheerlijk
En van die drie is The Number of the Beast uit 1982 wat mij betreft de echte, absolute voltreffer. Toen ik als tiener de top250 albums van MusicMeter langsging kon ik hier niet meer dan 2 sterren aan kwijt, maar ik ben in de afgelopen maanden redelijk verknocht geraakt aan de acht nummers op deze plaat. Als je het hebt over goede albumopeners, dan is ‘Invaders’ toch echt het schoolvoorbeeld, en hoe de band hierna een heel fijn evenwicht weet te vinden tussen rustigere en hardere nummers, tussen een affiniteit met het duistere en een hang naar onverhuld plezier is echt wel een diepe buiging waard. Alles wat ik zo ben gaan waarderen aan Iron Maiden hoor ik in uitvergrote en overheerlijke vorm terug op dit album.
The Number of the Beast krijgt het voor elkaar om mij bij ieder nummer weer opnieuw te doen opveren, om bij ieder nummer te denken: hmmm, misschien is dit wel mijn favoriet van het album, om na de laatste tonen te denken: nee, ik kan toch niet kiezen, ik móet het album gewoon nog eens horen. Ik luister hier zo ongelooflijk graag naar dat ik misschien zelfs een stuk langer over het schrijven van dit stuk heb gedaan dan nodig was. Ik ben nog lang niet klaar met de vrolijkheid die dit album bij mij opwekt.
Plezier
Dit voelt dan ook niet als het even afvinken van een band van mijn luisterlijst is, om er vervolgens nooit meer naar om te kijken. Iron Maiden bracht voor mij het plezier in metal en ik kan me zo voorstellen dat dit de band is waar ik naar grijp als ik weer eens murw gebeukt ben door alle satanische, kwaadaardige, deprimerende en moeilijke extremiteiten binnen de metal. Dat is misschien het soort metal dat bij mij de diepste sporen achterlaat (en dat vind ik een belangrijk criterium voor waardering), dieper dan Iron Maiden ooit zal doen, maar het feit dat er nu een tegenhanger voor al dat zwartgallige gedoe is, daar hecht ik ook enorm veel waarde aan.
Ik ben benieuwd hoe mijn waardering voor deze zeven albums zich zal ontwikkelen. Voor mijn gevoel zijn deze scores nog best voorzichtig, maar als de band inderdaad een vaste waarde in mijn muzikale dieet wordt – en die verwachting heb ik zeker wel, dan kunnen die waarderingen op korte termijn al een stuk hoger worden.
Goh, dit had ik een paar maanden geleden echt niet zien aankomen. Iron Maiden leek me tergend saai, maar heeft uiteindelijk mijn horizon enorm verbreed en mijn ideeën bijgeschaafd over wat metal allemaal kan en mag zijn. Weer wat hardnekkige en domme vooroordelen die overboord kunnen, deze metalen ontdekkingstocht is the gift that keeps on giving.