Het heeft bij mij best wel lang geduurd voordat ik gegrepen werd door de muziek van Sufjan Stevens. Toen ik een beetje serieus muziek begon te luisteren en te ontdekken, was Illinois (2005) nog niet zo lang uit en je kon op het wereldwijde web je kont niet keren of je kwam dit album weer tegen. Nog steeds scoort het album immense gemiddelden op de verschillende beoordelingssites, maar ik kwam er nooit echt in. Ik knapte vooral af op de meer theatrale, drukke nummers en vond het eeuwig zonde dat Stevens er zo vaak voor koos om het motto ‘more is more’ na te leven. Op dat album stond immers ook ‘John Wayne Gacy, Jr.’, een klein, intiem liedje dat mij duizendmaal meer beroerde dan de rest van het album.
Ik heb Stevens sinds Illinois nooit echt meer in de gaten gehouden. Het was helaas niets voor mij, zo dacht ik. Totdat ik de film Call Me By Your Name (2017) zag. Ik was totaal overdonderd door de emotionele impact die die film had en dat kwam niet in de laatste plaats door de liedjes van Sufjan Stevens, die hij speciaal voor de film schreef. Dit was hoe ik Stevens wilde horen, net zoals toen op ‘John Wayne Gacy, Jr.’. Met minimale middelen wist hij grootse emoties op te roepen. Vooral van ‘Mystery of Love’ kreeg ik geen genoeg en na vijf jaar is het één van mijn meest gedraaide nummers ooit (bijna 150 keer).
Ander daglicht
De liedjes uit Call Me By Your Name zetten de muziek van Stevens voor mij in een ander daglicht, alsof ik na al die jaren eindelijk hoorde wat al die andere mensen jaren geleden al in zijn muziek hoorden. Ik besloot me te wagen aan de rest van zijn oeuvre, maar ben eigenlijk blijven hangen bij Carrie & Lowell. Ik wist het meteen bij de eerste luisterbeurt, ongeveer twee jaar geleden: dit was echt het perfecte album van Sufjan Stevens. Wat ik zo goed vond aan ‘John Wayne Gacy, Jr.’ en de Mystery of Love EP vond ik terug op dit album, en meer.
Stevens schreef het album na de dood van zijn moeder. Zijn moeder verliet Stevens toen hij een jaar was en leed aan depressies, schizofrenie en verslavingen. Carrie & Lowell is Stevens’ poging om in het reine te komen met zijn moeders leven en overlijden. De instrumentatie is mooi, maar minimaal en biedt daardoor alle ruimte om te focussen op Stevens’ engelachtige zang en wat hij te vertellen heeft.
Goudeerlijk
Wat ik enorm waardeer aan Stevens, en in het bijzonder aan dit album, is dat hij zo enorm eerlijk is en niet bang is om zich uiterst kwetsbaar op te stellen. Carrie & Lowell is daarom ook zo intiem dat het bijna voyeuristisch aanvoelt om ernaar te luisteren. Maar hoewel de relatie tussen Stevens en zijn moeder natuurlijk uniek is, net zoals alle andere moeder-kind-relaties, weet Stevens de luisteraar heel overtuigend deelgenoot te maken en mee te laten voelen met alles wat Stevens bezighoudt met betrekking tot die relatie. Het zorgt voor een goudeerlijk album met een heel aantal ontroerende momenten.
Zo horen we op het eerste nummer al de regels “I forgive you, mother, I can hear you / And I long to be near you” die meteen al aangrijpend zijn en de toon zetten voor de rest van het album. We horen een zoon die eerlijk is over de zorg die hij tekort is gekomen, maar die nooit is opgehouden met verlangen naar de liefde van zijn moeder. Ondanks Stevens’ pijn voel je ook een zeker begrip en empathie voor de moeder die op zoveel vlakken niet in staat was dat te geven wat haar kinderen nodig hadden.
Therapeutisch
Veel jeugdherinneringen passeren de revue, Stevens probeert het verleden van zich af te schudden door zichzelf met een aantal pijnlijke, vormende gebeurtenissen te confronteren en ook niet blind te zijn voor de gevolgen die deze herinneringen op hem hebben gehad. Het is enorm bewonderenswaardig, het pad dat hij hier bewandelt en ik hoop met heel mijn hart dat hij wat heeft gehad aan het schrijven en spelen van deze muziek. Het is een album dat alleszins zeer therapeutisch klinkt.
Voor mij is Carrie & Lowell in ieder geval één van die unieke albums waarbij de immens verdrietige teksten en de minimalistische, maar hemelse muzikale omlijsting elkaar versterken. Als je op de muziek focust, komt het troostrijke en het sprankje licht naar voren, maar als je vervolgens op de teksten focust voel je des te meer mee met de pijn die Stevens tijdens het maken van dit album ervoer. Die vreemde discrepantie maakt dit tot een uitzonderlijk album dat, ondanks het bijna lieflijke geluid, vele keiharde mokerslagen in zich herbergt.